Bijzondere uitvoering Matthäus Passion | J.S. Bach | Lambertuskerk Vught

In een uitverkochte Lambertuskerk in Vught vond op zondag 6 april 2025 onze bijzondere uitvoering van de Matthäus Passion van J.S. Bach plaats. Bijzonder, omdat de twee koren en orkesten niet op één podium staan, maar verspreid in de kerkruimte: bij het altaar, in het midden en boven bij het orgel. De opstelling met het eerste koor en orkest beneden bij het altaar, het tweede koor en orkest boven bij het orgel en de dirigent in het midden vergde intensieve repetities, maar getuige de vele positieve reacties na afloop zijn wij erin geslaagd de luisteraar een unieke beleving van Bachs wereldberoemde werk te geven. Ook koorleden waren onder de indruk, ook bij hen kwam de Matthäus Passion op een intense manier binnen. Om een van de koorleden te citeren: 'Onze wereld was gisteravond heel mooi.'

Aanvankelijk heeft Bach de Matthäus Passion gecomponeerd als werk voor dubbelkoor. Bekend is dat in de Thomaskirche in Leipzig, waar Bach als Thomascantor werkte met het Thomanerchor, het werk goed tot zijn recht kwam omdat er gebruik werd gemaakt van verschillende podia. Reizigers berichten enthousiast over het effect dat ook in de jaren 20 en 30 van de 18e eeuw verbluffend moet zijn geweest. 

Veelal staan de orkesten en koren op één podium naast elkaar of (ten hoogste) tegenover elkaar. Nadeel van deze opstelling is dat heel veel van het beoogde effect wegvalt, de luisteraar hoort één totaalbeeld. Een openbaring daarentegen is het wanneer de twee koren en de twee orkesten in een kerkruimte over grotere afstand tegenover elkaar staan en zo musiceren. De muziek krijgt er daardoor een dimensie bij, een dimensie van ruimte. Lijnen die in een traditionele opstelling in elkaar verdwijnen vinden elkaar nu in de ruimte en zijn ieder individueel goed waar te nemen en door de luisteraar op te nemen. Je luistert en kijkt niet naar de muziek en musici….. je bent zo als luisteraar onderdeel van het geheel. Je wordt er in opgenomen. De muziek krijgt daardoor nog een intensere en verrijkende werking. Het wordt je, dit ondergaande, ineens duidelijk waarom Bach dit zo heeft gecomponeerd.

Zeer zelden durven gezelschappen het aan de Matthäus Passion ruimtelijk zo uit te voeren dat deze werking bereikt wordt. Dirigent Lex Wiersma heeft met Projectkoor Brabant de grote wens de Matthäus Passion zo te brengen, om zo voor velen een nieuwe, unieke en intense beleving van het meesterwerk van Bach te verzorgen.  De ruimte in de Lambertuskerk leent zich bij uitstek voor een dergelijke uitvoering van dit werk. Tijdens repetities in de kerk hebben we de afgelopen jaren regelmatig in de beoogde opstelling geëxperimenteerd en gerepeteerd en van dit resultaat was iedere luisteraar onder de indruk. ‘Wauw…, dus zo moet het klinken….!’

Deze uitvoering werd mede mogelijk gemaakt door Stichting Leye Fonds.